11 Mart günü TSİ 08:28’de uzaya fırlatılan Endeavour, 21. uçuşunu başarıyla tamamlayarak 27 Mart TSİ 02:40’da Amerika’nın Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezine geri döndü. 15 gün 18 saat 12 dakika süren uçuş; Endeavour’un şimdiye kadarki en uzun ikinci, tüm zamanların en uzun yedinci mekik uçuşu oldu.  Öte yandan, Uzay İstasyonu’nun inşası için gerçekleştirilen mekik uçuşlarından, en uzunu olma rekorunu kırdığını söyleyebiliriz.

15 gün ve üzeri süren uzay uçuşları

Endeavour; beraberindeki 7 astronotla birlikte, Kanada yapımı 210 milyon dolar değerinde Dextre isimli robot kolu ve Japon Deney Modülü Kibo’nun üç parçasından birini de İstasyon’a götürdü.  Astronotlar Richard M. Linnehan, Garrett E. Reisman ve Michael J. Foreman tarafından gerçekleştirilen beş farklı uzay yürüyüşü ile birlikte bu parçalar İstasyon’a monte edildi.

İlk olarak; Japon Deney Modülünün (JEM*) üç parçasından ilki olan Deney Lojistik Modülü - Basınç Bölmesi  (ELM-PS**), mekiğin ambarından alınarak, Canadarm isimli robot kol yardımıyla İstasyon’daki Harmony isimli modüle monte edildi. Ancak ELM-PS burada kalıcı değil. Zira Mayıs ayında gerçekleştirilmesi planlanan bir sonraki STS-124 görevinde, Harmony Modülünün üzerinden alınarak, Kibo’nun ikinci parçası olan Basınç Modülünün (JEM-PM***) üzerine monte edilecek.

Bu tür yer değiştirmeler İstasyon üzerinde zaman zaman yapılıyor. STS-120 göreviyle uzaya çıkarılan Hormony Modülü de, ilk olarak Unity Modülüne bağlanmış daha sonra ise robot kol yardımıyla oradan alınarak Destiny Modülüne bağlanmıştı.

Robot Kol Dextre

 

Astronotların yerine uzayda birçok işi yapmak üzere tasarlanan Dextre’ın insan kolundan daha fazla dönen ya da katlanabilen her biri 7 eklemden oluşan iki kolu bulunuyor. Robotun her bir elinde cisimleri tutmaya ve cıvataları sıkmaya yarayan kıskaçlar ve yuvalı anahtarlar yer alıyor. Dextre, şimdiye dek uzaya gönderilen en sofistike ve en fazla ekleme sahip robot unvanını taşıyor. Yaklaşık 3.5 metre uzunluğunda bir gövdesi ve 3.3 metrelik kolları olan Dextre, uzaya dokuz parça halinde çıkarıldı. Dextre’in önce elleri kollarına monte edildi, sonra da kolları gövdesine bağlandı. 17 Mart günü gerçekleştirilen üçüncü uzay yürüyüşüyle birlikte, Dextre’in gözleri olarak çalışacak kameraları takıldı. Mühendisler, ilk denemede “dönme” komutu verildiğinde, bel eklemini yanlış yöne çeviren Dextre’in bu hatasını, basit bir yazılım değişikliğiyle giderebileceklerini, ve robotun büyük ölçüde “sağlıklı” olduğunu söylediler. Dextre adı verilen dev robotun eklemlerini, kollarını ve elektronik parçalarını ısıtmak için elektrik enerjisine gereksinimi bulunuyor. Günlerce soğuk durumda kalması halinde, önemli hasar görebileceği belirtiliyor. Dextre’in montajında meydana gelen bu ufak aksilik nedeniyle, robotun tekrar sökülerek İstasyon’un içine alınması dahi gündeme geldi. Ancak neyse ki böyle bir şeye gerek kalmadan bilim adamları arızayı tümüyle giderdi. Yapımı Kanada Uzay Ajansı tarafından gerçekleştirilen Dextre, 2009 yılında başlaması planlanan görevinden önce yaklaşık bir yıl kadar test edilecek.

 

Endeavour’un 7 kişilik mürettebatı içerisinde; Japon Uzay Ajansı’ndan Takao Doi isimli astronot da bulunuyordu. Bu Doi’nin ikinci mekik uçuşu. Daha önce de; 19 Kasım 1997’de  fırlatılan Columbia Uzay Mekiği ile birlikte uzaya çıkmış ve STS-87 görevinde bulunmuştu. Mekiğin bir diğer astronotu ise İstasyon’un 16. dönem dördüncü takım mürettebatı olan ve ilk uzay uçuşunu gerçekleştiren  Garrett Reisman’dı. Reisman; bir önceki uzay uçuşu STS-122 Atlantis Uzay Mekiği ile İstasyon’a giden 16. dönem üçüncü takım mürettebatı Léopold Eyharts ile yer değiştirdi. Böylece Endeavour ile geri dönen; Reisman yerine Avrupa Uzay Ajansı’ndan Eyharts oldu.

Takao Doi; Garret Reisman ve Léopold Eyharts

* Japanese Experiment Module
** The Experiment Logistics Modules-Pressurized Section
*** Pressurized Module

Uçuştan Kareler